خشک کردن خرما با اجاق فر

جهت خشک کردن خرما با اجاق فر ابتدا خرماها را روی سینی پخش کنید و آنها را داخل قفسه فر قرار دهید. سپس اجاق را روشن کنید و زمانی که درجه فر به 120 درجه فارنهایت (49 درجه سانتیگراد) رسید آن را خاموش کنید. با یک دماسنح دمای خرما ها را اندازه بگیرید. وقتی که دمای رطب ها به زیر 100 درجه فارنهایت (38 درجه سانتی گراد) رسید دوباره اجاق را روشن کنید و روی 120 درجه خاموش کنید. خرماهایی را که به دمای مطلوب رسیده اند از سینی خارج کنید. این فرآیند را تا رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه دهید.

اگر دماسنج در دسترتان نیست فر را روی 200 درجه فارنهایت قرار دهید و سپس آن را خاموش کنید و خرماها را درون آن قرار دهید. اگر لازم است این پروسه را جند بار تکرار کنید تا رطب ها به میزان مورد نظر خشک شوند. نکته ضروری دیگر این است که خرماها بیش از حد لازم حرارت داده نشوند. دمای بیش از 155 درجه فارنهایت قند میوه را سوزانده و عطر و طعم سوختگی به میوه می دهد.

کاهش وزن و رژیم غذایی سالم با خرما

میوه خرما دارای کالری ای است که می تواند به عنوان جایگزین وعده غذایی برای کاهش وزن استفاده شود، زیرا از گرسنگی به مدت طولانی تری جلوگیری می کند. بنابراین میوه رطب برای  کسانی که در رژیم غذایی هستند در مقایسه با سایر میوه ها مناسب تر است. خرما برای مصرف توسط افرادی که در رژیم غذایی سالم می باشند مفید است، زیرا چربی، کلسترول و سدیم که می تواند به چاقی منجر شود در آن وجود ندارد.

رطب سرشار از پتاسیم است، علاوه بر این سرشار از طیف گسترده ای از ویتامینها و مواد معدنی است که می تواند برای کسانی که یک برنامه رژیم غذایی سالم را اجرا می کنند مفید باشد. اگر خرما را برای برنامه رژیم غذایی کاهش وزن انتخاب کرده اید، باید در انتخاب خود هوشمندانه عمل کنید . برای مثال محصولی را انتخاب کنید که قند کمتری دارد. خرمای خشک و نیمه خشک قند بالایی دارند. از آنها پرهیز کنید.

خرما را در یخچال تا یک سال می توان نگهداری کرد و در ظرف شیشه ای تا یک ماه می توان آن را نگه داشت.

رطب برای رژیم غذایی برای کسانی که به دنبال بدن باریک هستند بسیار سودمند است، زیرا خرما علاوه بر این که وزن را کاهش نمی دهد عوارض جانبی نیز ایجاد نمی کند.

برای مصرف رطب در رژیم غذایی می توانید میوه رسیده آن را با آب جوش یا معمولی و یا همراه سایر میوه هایی که مانند سیب انبه توت فرنگی که فاقد قند و چربی بیش از حد هستند مخلوط کنید.

برای به دست آوردن نتیجه رضایت بخش در رژیم غذایی با خرما ، بهتر است که هر روز ورزش کنید تا چربی های اضافی آب شوند و روزی 8 لیوان آب بنوشید. همچنین پس از ورزش و یا خوردن غذا نباید بخوابید. صبح که از خواب بلند می شوید سعی کنید قبل از خوردن صبحانه یک لیوان آب میوه که به آن خرما اضافه شده بنوشید.

رژیم غذایی رطب را با صبر و شکیبایی انجام دهید زیرا یک رژیم غذایی طبیعی نمی تواند سریعا وزن شما را کاهش دهد.

 

فواید خرما برای سلامتی انسان

بهبود کم خونی

کم خونی کمبود تعداد سلول های گلبول های قرمز در خون انسان است و باعث کمبود آهن می شود. خرما حاوی مقدار زیادی آهن است که برای درمان کمبود آهن و کم خونی بسیار مناسب است.

درمان یبوست

خرما ملیّن فوق العاده ای است. این باعث می شود که برای افرادی که از یبوست رنج می برند مفید باشد. رطب منبع غنی فیبر است که نقش مهمی که در آسان شدن اجابت مزاج و عبور راحت مواد غذایی از طریق دستگاه گوارش دارد. تمام کاری که شما باید انجام دهید این است که در آخر شب خرما را در آب بخیسانید. این خرماهای خیس خورده را صبح روز بعد مانند شربت میل کنید تا به بهترین نتیجه ممکن برسید.

درمان اسهال

خرما رسیده در درمان اسهال به عنوان میوه ای که حاوی پتاسیم است به کنترل عملکرد روده کمک می کند.

رطب همچنین به راحتی هضم غذا کمک می کند و در کاهش اسهال مزمن موثر است.

با توجه به داشتن مقدار قابل توجهی از مواد معدنی ، خرما برای تقویت استخوان ها و درمان بیماری های دردناکی مانند پوکی استخوان مفید است. مواد معدنی مانند سلنیوم منگنز مس و منیزیم که در خرما وجود دارند تا حد زیادی به محکم شدن استخوان به ویژه در زمانی که استخوان با افزایش سن ضعیف می شود کمک می کنند.

درمان سرطان های شکمی

سرطان های ناحیه شکم شامل سرطان معده، سرطان کلیه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، سرطان لوزالمعده و سرطان کبد می شود. تحقیقات نشان می دهد که خرما خطر ابتلا به سرطان های ناحیه شکم را کاهش می دهد.

درمان اختلالات روده

وجود نیکوتین در خرما می تواند از رشد ارگانیسم های مضر در روده جلوگیری کند و همچنین باعث رشد باکتری های مفید روده شود. به علاوه در رطب فیبر محلول و نامحلول و اسیدهای آمینه وجود دارد تا هضم مواد غذایی به خوبی صورت بگیرد.

حفظ سلامت سیستم عصبی

سیستم عصبی انسان شامل سیستم عصبی مرکزی و سیستم عصبی پیرامونی است. خرما منبع خوبی از ویتامین ها است که که باعث افزایش سلامت و بهبود عملکرد سیستم عصبی انسان می شود. پتاسیم فراوانی که در رطب وجود دارد سرعت و هوشیاری مغز را افزایش می دهد. پتاسیم که یک عنصر حیاتی برای سلول ها است سطح فشار خون و ضربان قلب را کنترل می کند و در نتیجه از بروز بیماری های قلبی و سکته قلبی جلوگیری می کند.

مفید برای قلب

غوطه ور کردن خرما در شب و خوردن خردشده آن در صبح برای قلب ضعیف مفید است. رطب که انبار کوچکی از کمک های بهداشتی است به بهبود وضعیت قلب کمک می کند. خرما با کاهش سطح چربی بد (ال دی ال) در بدن از خطر بروز حمله قلبی و سکته مغزی جلوگیری می کند.

درمان آلرژی

خرما حاوی گوگرد آلی است که به ندرت در مواد غذایی دیگر یافت می شود. گوگرد آلی دارای مزایای متعددی برای سلامت است که شامل کاهش واکنش های آلرژیک و حساسیت فصلی است. گوگرد آلی برای افراد مبتلا به فصلی رینیت های آلرژیک (SAR) مفید است. رطب یک منبع عالی برای اضافه کردن گوگرد به رژیم غذایی و جلوگیری از آلرژی می باشد.

درمان شب کوری

مصرف روزانه خرما به سلامت چشم ها کمک می کند و از بیماری هایی مانند شب کوری جلوگیری می کند. خمیری که از برگ خرما تهیه شده است را می توان به صورت خوراکی مصرف نمود تا شب کوری را کاهش دهد.

افزایش وزن

اگر وزن شما کم است خرما بهترین چیز برای شما است. رطب یک منبع بزرگ از قند، پروتئین ها و بسیاری از ویتامین های ضروری است. مصرف خرما با خمیر خیار به حفظ وزن مناسب بدون ایجاد سوء تغذیه کمک می کند.

درمان ضعف قوای جنسی

خرما دارویی مناسب برای افزایش توان جنسی است. مطالعات نشان داده اند که استفاده از رطب در افزایش استقامت جنسی مفید است. چند عدد خرما را به مدت یک شب در شیر بز بخیسانید. سپس کمی هل و عسل به آن اضافه کنید. این غذای تهیه شده یک تقویت کننده قوی برای افزایش استقامت جنسی و کاهش نازایی است. خرما حاوی سطوح بالایی از استرادیول و فلاونوئید است، که می تواند تعداد اسپرم و تحرک را افزایش دهد.

سلامت دندان

خرما حاوی فلورین است. فلورین یک عنصر شیمیایی مهم است که با از بین بردن پلاک و تقویت مینای دندان مانع از پوسیدگی دندان می شود.

مفید برای زنان باردار

خرما مزایای زیادی برای دوران بارداری دارد. رطب با قوی کردن بدن مادر و جنین به وسیله تامین آهن بدن از بروز  کم خونی در آنها جلوگیری می کند. این میوه همچنین عضلات رحم را بهبود می بخشد و از خونریزی سریع پس از زایمان جلوگیری می کند. خوردن خرما شیر مادر را نیز غنی تر می کند.

درمان مسمومیت

اعتیاد به الکل نه تنها یک مشکل برای خود فرد بلکه مشکلی برای کل خانواده اش است. خرما درمانی عالی برای مسمومیت الکلی است.

مزایای خرما برای پوست

ارزش تغذیه ای بالای رطب برای پوست شما هم خیلی مفید است. بعضی از فایده های خرما برای پوست در زیر ذکر شده است.

حفظ سلامتی پوست

خرمای قرمز با ویتامین ث و فلانوئیدهایی که دارد می تواند خاصیت ارتجاعی پوست را ارتقا دهد و بافت زیرجلدی آن را غنی کند و در نهایت پوست شما را صاف کند. رطب همچنین حاوی ویتامین ب 5 است که در جلوگیری از کشیده شدن پوست کمک می کند.

ضد پیری

خرما یک منبع غنی از آنتی اکسیدان ها است، که می تواند به طور موثر با رادیکال های آزاد مضر در بدن مقابله کند و درنتیجه از پیری زودرس پوست جلوگیری می کند. ویتامین ث موجود در رطب به طور خاص با مقاومت در برابر اکسیداسیون و تجمع ملانین در بدن انسان به کاهش چین و چروک کمک می کند.

مزایای خرما برای مو

فولیکول های مو به تغذیه مناسب برای رشد کافی و نگهداریشان نیاز دارند. مصرف منظم رطب برای موهای شما مفید است.

موهای سالم

خرما سرشار از ویتامین ها به خصوص ویتامین ب 5 است که برای سلامت موها حیاتی و مهم است. کمبود ب 5 می تواند باعث ریزش موها و شکننده شدن آنها شود. مصرف رطب می تواند چنین مشکلاتی را به حداقل برساند.

 

تاریخچه خرما در کالیفرنیا

تاریخچه خرما در کالیفرنیای جنوبی

افرادی که در کالیفرنیای جنوبی زندگی می کنند اگر چشمانشان را ببندند و منظره عادی کالیفرنیا را تصور کنند در یکی ویا چند عدد از تصاویری که در ذهنشان نقش می بندد تصویر نخل خرما وجود خواهد داشت . با وجود تنوع و وجود داشتن در همه جای لوس آنجلس تنها گونه خرما که Washingtonia filifera نام دارد بومی کالیفرنیا است. سایر گونه های خرما در لس آنجلس که در بسیاری از بلوارهای این شهر دیده می شوند وارداتی هستند.

درخت های خرما بومی کالیفرنیا بسیار دورتر از لوس آنجلس، در صحرای کولورادو رشد می کنند. چندین قرن پیش از این که رطب به خاطر ارزش کشاورزی اش کشت شود، هندی های کاهوییلا نخل های Washingtonia filifera را به عنوان یک منبع طبیعی جهت تغذیه و بافتن برگ ها و تبدیل آنها به سبد و ساختن سقف استفاده می کردند.

 

درختان نخل خرما کالیفرنیا - 1900

  

مردان در حال استراحت زیر سایه نخل هایی که احتمالا توسط مبلغان مذهبی اسپانیایی کاشته شده اند – سال 1886

 

کارت پستال میدان لوس آنجلس – اوایل قرن 20

 

نخل های خرما در وست لیک – 1915

 

درختان نخل خیابان فیگوئرا – 1890

 

باغی در آرکادیا که سراسر آن را درختان نخل خرما تشکیل داده است

 

مبلغین مذهبی قرن هجدهم در کالیفرنیا اولین درختان خرما را شاید برای اشاره به درختان کتاب مقدس به شکل زینتی کاشتند. در آن زمان رطب نه به عنوان میوه قابل عرضه در بازار بلکه تنها به عنوان یک درخت زینتی کاشته می شد.

 

علی رغم این که درختان خرما حمایت متعصبانه ای از طرف مردم مانند حمایتی که از درختان اکالیپتوس می کردند نداشتند اما به سرعت در سراسر لس آنجلس ظاهر شدند.

 

 سال 1930 شاهد تلاشی هماهنگ به منظور کاشت درختان خرما در لس آنجلس بود. در پاسادنا درختان رطب در هر صد قدم در طول بلوار کولورادو کاشته شدند و باعث شدند که این شاهراه به خیابان هزار نخل تغییر  نام دهد. در ونیز (بخشی در کالیفرنیا) علاقه مندان به باغبانی به منظور جشن گرفتن دویستمین سالگرد اولین رئیس جمهور 200 راس رطب کاشتند. نیویورک تایمز هم معمولا مقالاتی در ستایش نخل ها چاپ می کرد و آنها را درختان خرمای جادویی می نامید.

 

تنها در سال 1931 بخش جنگلداری لس آنجلس بیش از 25000 نخل خرما کاشت که هنوز بسیاری از آنها در بلوار شهر در اهتزاز هستند. این تلاش در سطح وسیع برای کاشت نخل رطب توسط گلن هال اولین رئیس جنگلداری شهر صورت گرفت که از آن به عنوان یک پروژه زیباسازی برای بازی های المپیک 1932 یاد می شود. ولی پروژه کاشت درختان رطب در تحت تاثیر قرار دادن ورزشکاران خارجی نقش کمتری از آنچه که انتظار می رفت ایفا کرد. در عوض نقش مهمی در به سر کار رفتن افراد بیکار داشت، یک پروژه با بودجه 100 هزار دلاری که تعداد 40000 نخل طی آن کاشته شد. این پروژه خود بخشی از پروژه ای بسیار برزگتر برای اشتغالزایی با بودجه 5 میلیون دلاری بود. در مارس 1931 تعداد 400 نفر مرد بیکار برای کاشتن درخت خرما در طول 150 مایل از بلوار به سر کار رفتند. در آن زمان هزینه هر درخت 3.6 دلار بود و هر نخل از نخل دیگر بین 40 تا 50 فوت فاصله داشت.

 

امروز بسیاری از درختان خرمایی که در 1930 کاشته شدند ، به پایان عمر طبیعیشان نزدیک می شوند. اداره آب و برق لس آنجلس اعلام کرده است که درختان خرمایی که می میرند نباید جز با نخل های خرمایی که با آب و هوای نیمه خشک آداخته هستند و آب کمتری نیاز دارند و سایه بیشتری دارند جایگزین شوند.

تاریخ خرما در ایران

تاریخ خرما در ایران

 درزمان ساسانیان نخل خرما در نواحی جنوبی ایران فراوان بوده است. اولین درختان خرمایی که در بلوچستان ذکر شده است Gedrosie (گدروسی) می باشد که در سال 327 قبل از میلاد توسط سپاهیان اسکندر به هندوستان برده شد که در سالهای قحطی از آن استفاده می کردند و گمان می رود که خرماهایی که در هند وجود دارد از این نوع باشد.

در قرن دوم قبل از میلاد مسیح امپراطور چین wu-ti دانشمندی از دربار خود به نام Chiang-Kien رابرای جمع آوری گیاهان مناسب به کشورهای همسایه غربی اعزام می دارد واین دانشمند در گزارش خود از کشت درخت خرما در ایران یاد می کند. ایلامی های باستان ( هزاره چهارم پیش از مسیح) بر روی « مهر امضاء» شکل نخل می کشیدند، بدین برداشت که این شکل نشانه ای بر قداست نخل و حرمت آن مهر بوده ، نوید آشتی خواهی، نشانگر وسمبل دوستی بوده است.

اواخر قرن هفتم ، در زمان غازان خان تیموری به توسعه کشاورزی پرداخته شد وانواع درختان میوه و سبزی در تمام نقاط کشت می شد به طوری که از اصفهان انواع میوه به هندوستان وآسیای صغیر و از کرمان خرما به سایر ممالک صادر می گشت.

گیاه شناسی نخل خرما درخت خرما گیاهی است دائمی (چند ساله) از خانواده نخل ها palma ceae (پالماسه) زیر شاخه نهاندانگان و رده تک لپه ایها و با خصوصیات ساقه فاقد لایه زاینده، ریشه افشان، رگبرگهای موازی .

درخانواده پالماسه 200 جنس و قریب به 4000 گونه وجود دارد، که همگی بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جنوب آسیا و آفریقا بوده همچنین در نواحی گرم قاره های آمریکا،اروپا واقیانوسیه پراکنده هستند. درخت خرما با اسم علمی Phoenix dactyl lifera دارای تنه ای راست و مستقیم بدون انشعاب که به یک جوانه انتهایی ختم می شود با رشد تدریجی این جوانه به طول تنه اضافه می گردد. طول تنه بسته به رقم و سن درخت متفاوت است.

بین برگ و تنه، جوانه جانبی با نام Axilarybud که منشاء پاجوش ، تنه جوش و همچنین خوشه می باشد، وجود دارد. درخت خرما دو پایه است یعنی گلهای نر و گلهای ماده بر روی دو درخت جداگانه ظاهر می شود وتکثیر غیر جنسی است که به دلیل تفرق صفات معمولاً از بذر استفاده نمی گردد. روش معمول تکثیر استفاده از پاجوش می باشد. جدیداً استفاده از تکنولوژی تکثیر سلولی نیز معمول گشته است.

چگونه نخلستان ایجاد کنیم

در بخش باغبانی بهترین نوع سرمایه گذاری بلندمدت از نظر اشتغال زائی و درآمد در بخش نخل کاری است و از طرفی سیستم نگهداری و مرحله داشت و برداشت آن با سایر باغات میوه متفاوت است و بیشترین اشتغال زائی را به خود اختصاص می دهد چنانچه تمام مسائل فنی و مدیریتی از زمان کاشت تا برداشت رعایت شود می توان به اهداف موردنظر یعنی محصول بیشتر و با کیفیت دست یافت لذا اجراء دستورالعمل فنی الزامی است.

اقلیم

بهترین مناطق برای درخت خرما مناطقی هستند که دارای زمستان های معتدل و تابستانی گرم و خشک برای رسیدن میوه باشد و در مدت ۷ـ۵ ماه یعنی از زمان گرده افشانی تا برداشت میوه بارندگی یا رطوبت بیش از اندازه نداشته باشد.

دامنه تغییرات برای نشو و نمای درخت خرما در کشورهای خرماخیز به ۱۸۹۲ متر یعنی از ۲۹۲ متر پائین تر از سطح دریا (بحرالمیت) تا ۱۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا می رسد. ارتفاع بازدارنده کشت موفقیت آمیز درخت خرما ۱۲۰۰ متر به بالا است.

بهترین مناطق کشت خرما در عرض جغرافیائی ۳۴ ـ ۲۴ درجه عرض شمالی است. در این مناطق خرماکاری از ۲۸ درجه و ۷ دقیقه عرض جغرافیائی شمالی در جنوب تا ۳۴ درجه و ۳۱ دقیقه عرض جغرافیائی در شمال گسترش دارد.

آب و هوا

درخت خرما درجه حرارت های استثنائی حدود ۵۶+ درجه سانتیگراد و در فصل زمستان هم درجه حرارت های زیر صفر را برای چند روز تحمل می کند.

وقوع بارندگی در فصل گل دهی و فصل برداشت (مرداد تا مهرماه) عامل زیان آور به شمار می رود. بارندگی به مدت ۶ـ۴ ساعت قبل از گرده افشانی و بعد از گرده افشانی باعث کاهش درصد تلقیح میوه ها می شود و باعث رشد و نمو عوامل بیماری زای پوسیدگی گل آذین می گردد.

در صورت بارندگی بایستی مجدداً اقدام به گرده افشانی درخت خرما کرد. رطوبت نسبی هوا در مناطق خرما خیز بایستی ۷۵ـ۷۲ درصد باشد.

باد تأثیری بر روی نخل خرما ندارد و در مناطقی که بادهای شدید باشد به منظور جلوگیری از شکست شاخه ها بایستی بادشکن احداث کرد.

برای احداث بادشکن می توان از درخت اکالیپتوس، خرزهره و یا گز استفاده کرد که رشد آن سریع می باشد.

خرما دارای بیشترین مقاومت به شوری است. نخل خرما را می توان با شوری ۵/۳ دسی دیمنس بر متر آبیاری کرد. بهترین و بیشترین عملکرد، آبیاری با آب شیرین است. شوری ۵/۲ دسی دیمنس بر متر هیچ تأثیری بر کاهش عملکرد ندارد.

بهترین روش آبیاری سطحی، روش تشتکی است با ابعاد ۸/۱٭۵/۱ متر قطر و عمق ۳۰ـ۲۰ سانتیمتر و در آبیاری تحت فشار قطر تشتک بایستی ۳ متر و عمق آن ۳۰ـ۲۰ سانتیمتر باشد.

میزان آب مصرفی در آبیاری قطره ای با راندمان ۹۰ درصد ۱۰ تا ۱۵ هزار مترمکعب برای هر هکتار باغ بارور می باشد.

میزان آب مصرفی در زمان احداث باغ حدود ۵۰۰ مترمکعب می باشد. میزان مصرف آب با عواملی مانند بافت خاک، حرارت، میزان تبخیر و مراحل مختلف رویشی و زایشی بستگی دارد.

احداث باغ

پس از مشخص شدن مناطق با شرایط آب و هوائی مناسب جهت احداث نخلستان عملیاتی به شرح زیر بایستی انجام گیرد:

۱) ایجاد پروفیل در زمین مورد نظر به عرض ۱ متر و عمق ۲ متر جهت بررسی و مشخص شدن عوامل محدودکننده از جمله سطح آب سفره های زیرزمینی، بافت خاک و لایه های نفوذناپذیر و سخت.

۲) نمونه برداری آب و خاک و انجام آزمون جهت بررسی وضعیت شوری، قلیائی و عناصر خاک.

۳) تهیه نقشه نخلستان با مشخصات فاصله درختان و ردیف ها، خیابان ها و محل ایجاد تأسیسات موردنیاز، محل حفر چاه و استخر آب.

۴) تسطیح نسبی و انجام عملیات شخم عمیق و دیسک زمین.

۵) پیاده کردن نقشه نخلستان با دوربین و تعیین محل چاله ها با ابعاد ۸٭۸ متر.

۶) چاله کنی: بهترین ابعاد چاله برای کاشت نهال خرما ۱٭۱٭۱ متر (طول٭عرض٭عمق) می باشد. قبل از کاشت سه چهارم چاله ها بایستی با ترکیبی مساوی از ماسه بادی و خاک زراعی و کود حیوانی کاملاً پوسیده پر شود بعد اقدام به کاشت نهال خرما کرد.

۷) انتخاب نهال پاجوش: پاجوش خرما بایستی حداقل ۲ ساله و وزن آن بین ۲۵ـ۱۲ کیلوگرم باشد.

پاجوش خرما بایستی عاری از هر نوع آفت و بیماری باشد. پاجوش بایستی دارای رشد کافی بوده و تعدادی از برگ های تحتانی آن هرس شود. پاجوش بایستی رقم آن مشخص و از ارقام مرغوب و صادراتی باشد. چنانچه نهال کشت بافت برای احداث نخلستان استفاده شود بایستی نهال کشت بافت عاری از هر نوع بیماری و آفت بوده، مشخصات رقم و سن با اتیکت روی آن نصب شده باشد و در زمان کاشت بین ۵ـ۳ برگ اصلی داشته باشد.

پوشش نهال ها: پس از کاشت نهال خرما لازم است جوانه انتهای آن را با برگ های بریده شده و زائد خرما پوشانده شود تا از تابش مستقیم آفتاب و سرمای احتمالی در امان باشد.

آبیاری

نهال خرما پس از کاشت، بایستی در ماه اول هر روز، در ماه دوم ۲ روز یک بار و در ماه سوم سه روز یک بار آبیاری شود و پس از آن هر هفته یک بار آبیاری گردد.

تاریخچه خرما

آشنایی با "خرما" و تاریخچه ی آن

خرما میوهء درخت  "نخل" از تیره ی درختان گرمسیری است، میوه ای دارای هسته ای سخت و پوستی نازک و طعمی شیرین که با پوست و یا بدون پوست مورد استفاده قرار میگیرد، حتی بومی های برخی از مناطق جنوبی ایران  هسته ی آن را آسیاب کرده و از آرد حاصله در تهیه نان و برخی غذاهای محلی استفاده می کنند.

واژه خرما ریشه و بنیاد فارسی داشته و از زبان فارسی به زبانهای هندی، اردو، ترکی، اندونزیایی و مالزیایی وارد شده است.

درخت خرما در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری از جمله جنوب ایران پرورش مییابد.

خرما در دوران باستان به فراوانی در سرزمین های بین دو رود نیل و فرات وجود داشته و گفته میشود محدوده رشد آن در دوران پیش از تاریخ از سنگال تا حوزه رودخانه ی ایندوس در شمال هند را در برمیگرفت. .

شواهد باستان شناسی مربوط به کشت خرما در غرب عربستان به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح تعلق دارند. خرما در این نواحی به عنوان نماد باروری و زایش مورد توجه خاص مردم بوده است و چادرنشین ها آن را در واحه های بیابانی می کاشتند، بعدها بتدریج خرما از آسیا و عمدتا خاورمیانه به استرالیا و قاره آمریکا نیز برده شد. اعراب خرما را با خود به اسپانیا بردند، سیاحان اسپانیایی نیز پس از راه یافتن به قاره آمریکا آنرا به نواحی نیومکزیکو و کالیفورنیا برده تا جایی که کالیفورنیا امروزه یکی از بزرگترین مناطق تولیدکننده خرما در قاره آمریکاست. در میان کشورهای اروپایی نیز اسپانیا پیشینه بیشتری در کشت نخل خرما دارد.

در ایران نخل خرما از دوران باستان و پیش از دوره هخامنشی کشت میشده است، منابع قدیمی چینی از ایران بعنوان "سرزمین نخل خرما" یاد شده است  (چینی ها باستان خرما را عنّاب پارسی مینامیدند)، در پایان قرن نهم میلادی چینی ها نخل خرما را از ایران به چین برده و کاشته اند. 

بیش از ۳۰۰۰ نوع خرما در جهان شناخته شده است که برخی از آنها  از در ایران وجود دارد. 

 درخت خرما که ارتفاع آن ۱۰ تا ۲۰ متر می باشد، دارای تنه ای است استوانه ای صاف، بدون انشعاب که آثار برگ های قدیمِ درخت  روی آن به صورت برجستگی هایی باقی می ماند. درخت خرما درختی است دوپایه که عده‏ ای از درخت‏ها  نر و عده‏ ای ماده هستند. اگر درخت از کشت دانه حاصل شده باشد، گل های آن پس از ده سالگی ظاهر می شود و درخت شروع به گل دادن می کند، ولی اگر درخت از پاجوش حاصل شده باشد (که معمول این است) پس از ۴ تا ۵ سال شروع به گل دادن میکند. گل ها در اوایل ظهور در محفظه ای به رنگ قهوه ای، نسج گیاهی قرار دارند و پس از اینکه گل های ماده با گرده ی گل های نر که از درخت نر گرفته شده، تلقیح شدند، میوه ها به تدریج ظاهر می‏شوند. از مرحله گل بودن تا خرما شدن، هفت مرحله نامگذاری شده است که هر کدام خواص درمانی نسبتا متفاوتی دارند. 

میوه رسیده خرما بسته به نوع آن به رنگ های قهوه ای روشن، قهوه‏ ای و قهوه ‏ای تیره مایل به سیاه می‏باشند و گوشتی شیرین دارای یک هسته بلند به طول ۱ تا ۳ سانتی‏متر و قطر ۲ تا ۵ میلی‏متر است که به صورت خوشه های بزرگ ظاهر میشود. 

خرما بومی مناطق گرمسیر آفریقا و عربستان است و در سایر مناطق گرم جهان نیز کاشته می‏شود. در ایران، کشت خرما در تمام مناطق گرمسیر از جمله خوزستان، کرمان، فارس، بلوچستان و نواحی مرکزی صورت میگیرد. 

خرمای تازه، بسته به درصد رطوبت به صورت نرم، نیمه خشک و خشک دسته بندی میشود.

امروزه خاورمیانه  تأمین‏ کننده ی سه چهارم خرمای جهان می‏باشد.

خرما قصب (زاهدی)

رقام مختلف خرمای خشک ایران بخصوص رقم قصب یا همان زاهدی در بازارهای داخلی و خارجی عرضه شد. 
ایران کشور چهار فصل در دل خود انواع و ارقام مختلفی از محصولات مهم کشاورزی را پرورش می دهد که تعداد زیادی از این محصولات جایگاه اول را از کیفیت در بازارهای بین المللی کسب نموده اند.
یکی از مهمترین محصولات باغی ایران ،خرما می باشد که جایگاه سوم ارزاوری خوشکبار ایران را از آن خود نموده اند.
از میان ارقام مختلف که در ایران رشد و نمو می یابند می توان یازده رقم را نام برد که جایگاه مناسبی در صادرات خوشکبار ایران را دارد.
یکی از مهمترین شاخص ها در صادرات این میوه دوام و ماندگاری و نحوه حمل و نقل و شرایط نگهداری خرما می باشد.
خرمای زاهدی که در مناطق جنوب به نام قصب شناخته می شود خرمایی خشک و با دوام و ماندگاری بالا می باشد.این میوه در مناطق خاور دور و حاشیه خلیج فارس دارای بازار مناسبی می باشد.
از نکات مهم در خرید و فروش این میوه توجه به بافت و رنگ این میوه می باشد به طوری که تفاوت بازارها از همین خصوصیات ناشی می شود.

خرما پیارم

پیارم piarom or pyarom نام یکی از انواع خرماهایی است که در استان هرمزگان در جنوب ایران کشت می‌شود.

این خرما که از کیفیت بسیار عالی برخوردار است در در شهرستان حاجی آباد برداشت می‌شود.

رقم پیارم از نوع تجاری و درجه یک بوده که به دلیل کیفیت مناسب و بازارپسندی یک رقم خاص صادراتی محسوب می‌شود. این محصول تاکنون به خوبی توانسته توجه بازارهای جهانی را به خود جلب نماید.

پوست نازک این خرما به رنگ قهوه‌ای تیره و با توجه به اینکه گوشت و پوست آن کاملاً به یکدیگر چسبیده‌اند، ظاهری زیبا و مطلوب دارد و فرایند شستشوی آن نیز به صورت کامل صورت می‌گیرد و با توجه به اینکه عمده قند موجود در آن از نوع فروکتوز می‌باشد به راحتی و سرعت در سوخت‌وساز بدن استفاده شده و کسانی که یک بار این خرما را مصرف کرده‌اند به خاطر طعم بسیار خوب و ظاهر مطلوب و سایر خواص غذایی آن معمولاً مصرف کننده دائمی این خرما می‌شوند.

خرمای پیارم سرشار از مواد قندی، پروتیینی و سایر مواد معدنی بوده و از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و به دلیل تحمل زیاد نخل آن در برابر شوری، در سطح وسیعی از باغات حاجی آباد کشت شده‌است.

روستاهای برآفتاب، دهستان پایین وبالا، نیزار، درآگاه، گهکم، گنج و... در شهرستان حاجی آباد از نقاط عمدهٔ تولید خرمای پیارم هستند. برداشت این خرمااز اول شهریور ماه آغاز شده و تا آخر آبان‌ماه ادامه دارد.

نحوه کاشت درخت خرمای پیارم: این نوع خرما با کاشت پاجوش آن که در حاجی اباد به آن فسیل(به فتح ف)می گویندتکثیر می شود. و نحوه آن به این صورت است که فسیل هایی را که به تنه درخت مادر چسبیده اند توسط یک استادکار با ابزاری مانند دیلم بادقت وحساسیت خاصی از تنه درخت مادر جدا می کنند به نحوی که به فسیل و مادر آن اسیب جدی وارد نشودچراکه محل اتصال فسیل با درخت مادر یک ریشه تغذیه ای است که درواقع همان وظیفه ناف در پستانداران را انجام می دهد، سپس هریک از فسیل ها را دریک چاله قرار داده واطراف آنرا با خاک نرم پر می کنند،بعد فسیل تازه کاشته شده راآبیاری می کنند.

ثمردهی و گرده افشانی پیارم: به علت خنک تر بودن مناطقی که خرمای پیارم درآن کاشته می شودنسبت به سایر مناطق خرماخیز، درخت پیارم برای اینکه به باردهی وثمردهی کامل برسد زمان بیشتری احتیاج دارد که این زمان در روستاهای شهرستان حاجی آباد متفاوت است، مثلا در روستاهای شمال حاجی آباد ازقبیل روستاهای دهستان پایین و بالا، تنگدوئیه ونیزار که هوا بسیار خنکتر است زمان به ثمر نشستن فسیل پیارم نسبت به روستاهای جنوبی حاجی آباد از قبیل گهکم بیشتر است و گاهی تا ده سال بعد از کاشت فسیل باید برای به ثمر نشستن آن منتظر ماند که البته این خود شاید دلیلی برکیفیت برتر این نوع خرما باشد.فصل به ثمر نشستن پیارم در روستاهای توابع شهرستان حاجی آباد ازاویل اسفند شروع وتا پایان فروردین ودر روستاهای شمال شهرستان تا اواسط اردیبهشت نیز ادامه دارد. پس از ثمردهی درخت در اواخر زمستان و اوایل بهار به مانند سایر ارقام خرما باید خوشه های درخت پیارم که در حاجی آباد به آن پنگ می گویند را گرده افشانی کنند. به این گرده ها که باید از درخت نر برداشت شده و بر روی پنگ درخت پیارم گذاشته شود اصطلاحا "هوار" می گویند وبطورکلی فصل گرده افشانی را فصل هواردهی می نامند.

فصل برداشت:از اوایل مرداد ماه چغاله خرمای پیارم که به آن کنگ(به ضم ک)می گویند از رنگ سبز به رنگ زردتغییر رنگ داده واین تغییر رنگ همراه با کمی شیرین تر شدن کنگ می باشد.از اواخر مرداد واوایل شهریور نیز کنگ زرد، کم کم تبدیل به رطب می شودکه دارای مزه ای بسیار خوش طعم و خوشمزه است که به جرات می توان گفت در بین تمامی رطب انواع خرماها از جایگاه بالاتری برخورداراست وافرادی که ازاین رطب مصرف کرده اند به آن اعتراف می کنند.از اواخر شهریور رطب پیارم کم کم مقداری ازآب ورطوبت خود را از دست داه و خشک می شود که بستگی به آب و هوای روستاوآن منطقه آماده برداشت می شود که این برداشت محصول تا اوایل آبان ماه نیز ادامه دارد.