تاریخ خرما در ایران

تاریخ خرما در ایران

 درزمان ساسانیان نخل خرما در نواحی جنوبی ایران فراوان بوده است. اولین درختان خرمایی که در بلوچستان ذکر شده است Gedrosie (گدروسی) می باشد که در سال 327 قبل از میلاد توسط سپاهیان اسکندر به هندوستان برده شد که در سالهای قحطی از آن استفاده می کردند و گمان می رود که خرماهایی که در هند وجود دارد از این نوع باشد.

در قرن دوم قبل از میلاد مسیح امپراطور چین wu-ti دانشمندی از دربار خود به نام Chiang-Kien رابرای جمع آوری گیاهان مناسب به کشورهای همسایه غربی اعزام می دارد واین دانشمند در گزارش خود از کشت درخت خرما در ایران یاد می کند. ایلامی های باستان ( هزاره چهارم پیش از مسیح) بر روی « مهر امضاء» شکل نخل می کشیدند، بدین برداشت که این شکل نشانه ای بر قداست نخل و حرمت آن مهر بوده ، نوید آشتی خواهی، نشانگر وسمبل دوستی بوده است.

اواخر قرن هفتم ، در زمان غازان خان تیموری به توسعه کشاورزی پرداخته شد وانواع درختان میوه و سبزی در تمام نقاط کشت می شد به طوری که از اصفهان انواع میوه به هندوستان وآسیای صغیر و از کرمان خرما به سایر ممالک صادر می گشت.

گیاه شناسی نخل خرما درخت خرما گیاهی است دائمی (چند ساله) از خانواده نخل ها palma ceae (پالماسه) زیر شاخه نهاندانگان و رده تک لپه ایها و با خصوصیات ساقه فاقد لایه زاینده، ریشه افشان، رگبرگهای موازی .

درخانواده پالماسه 200 جنس و قریب به 4000 گونه وجود دارد، که همگی بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جنوب آسیا و آفریقا بوده همچنین در نواحی گرم قاره های آمریکا،اروپا واقیانوسیه پراکنده هستند. درخت خرما با اسم علمی Phoenix dactyl lifera دارای تنه ای راست و مستقیم بدون انشعاب که به یک جوانه انتهایی ختم می شود با رشد تدریجی این جوانه به طول تنه اضافه می گردد. طول تنه بسته به رقم و سن درخت متفاوت است.

بین برگ و تنه، جوانه جانبی با نام Axilarybud که منشاء پاجوش ، تنه جوش و همچنین خوشه می باشد، وجود دارد. درخت خرما دو پایه است یعنی گلهای نر و گلهای ماده بر روی دو درخت جداگانه ظاهر می شود وتکثیر غیر جنسی است که به دلیل تفرق صفات معمولاً از بذر استفاده نمی گردد. روش معمول تکثیر استفاده از پاجوش می باشد. جدیداً استفاده از تکنولوژی تکثیر سلولی نیز معمول گشته است.